10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Według Światowej Organizacji Zdrowia zaburzenia psychiczne zaczynają w coraz większym stopniu stawać się jednym z głównych problemów zdrowotnych. Ryzyko zachorowania związane jest w znacznej mierze z obciążającym trybem życia, brakiem dostatecznej ilości ruchu, uważności na siebie samego, stresem, który nam towarzyszy każdego dnia i przede wszystkim brakiem odpoczynku. Życie w takim trybie powoduje doświadczanie przez nas chorób somatycznych, bólu w naszym ciele, pojawianie się zaburzeń lękowych, depresji, psychoz. Zaburzenia psychiczne wpływają na obniżenie naszego komfortu życia, zaczynamy się coraz gorzej czuć, funkcjonować w sferze zawodowej i osobistej. Stres i brak odpoczynku wpływają zarówno na nasze ciało, jak i funkcjonowanie mózgu, wpływa negatywnie na funkcje poznawcze takie jak pamięć, uwagę i myślenie.
Często zaniedbujemy nasze podstawowe potrzeby. Amerykański psycholog Abraham Maslow w hierarchii potrzeb mówi o tym, że potrzeby fizjologiczne takie jak głód i sen zawierają się w podstawowych, które muszą być zaspokojone, by przetrwać. Dopiero wówczas człowiek będzie w stanie realizować swoje potrzeby wyższego rzędu, między innymi takie jak potrzeba bezpieczeństwa, akceptacji, miłości i samorealizacji.
Depresja jest zaburzeniem psychicznym, które charakteryzuje się obniżonym nastrojem, odczuwaniem przyjemności, wycofywaniem się z codziennych aktywności i zainteresowań. Powoduje zaburzenia związane z rytmem snu i czuwania, brakiem apetytu, obniżeniem sprawności dotyczących funkcji poznawczych, takich jak pamięć uwaga i myślenie. Depresji często towarzyszą zaburzenia lękowe. W okresie nasilenia objawów powoduje u pacjentów zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu. Depresja jest chorobą. Według Światowej Organizacji Zdrowia depresję określa się jako jedną z najpoważniejszych chorób na świecie
i jest jedną z głównych przyczyn samobójstw. Etiologia choroby jest wieloczynnikowa.
U jednej osoby zwykle można stwierdzić kilka różnych czynników wpływających na rozwój choroby. Są to czynniki biologiczne wśród których możemy wyróżnić przede wszystkim zaburzenie neuroprzekaźników w mózgu, geny, choroby somatyczne, czy uzależnienie
od środków psychoaktywnych.
Utrzymująca się przez dłuższy czas reakcja stresowa prowadzi do zmian fizjologicznych. Mówimy tutaj o zaburzonym neuroprzekaźnictwie w mózgu. Obniżona neurotransmisja serotoniny, noradrenainy, pobudzenie układu odpornościowego, także zamiany rytmu serca. Nadaktywność układu odpornościowego wywołuje w nas uczucie choroby, braku energii, zwiększonej aktywności bólowej, potrzeby snu, obniżonej koncentracji i pamięci, zwykle brak apetytu, wycofywanie się z kontaktów społecznych. Istnieje wiele postaci depresji. Choroba może mieć łagodny lub ciężki przebieg. Depresja jest chorobą, którą należy leczyć. Nieleczona prowadzi do wielu chorób w naszym ciele. Depresja nie jest wyłącznie „stanem umysłu”, jej oddziaływanie przekłada się na funkcjonowanie naszego ciała, co w konsekwencji oddziałuje na nasze codzienne życie. W coraz większym stopniu obniża się komfort naszego życia. Warto i należy podjąć działanie, aby objawy nie rozwijały się w coraz większym stopniu, jak również podjąć skuteczną terapię.
Istotnym elementem leczenia jest wsparcie farmakologiczne, szczególnie w trudnych postaciach choroby i przy depresji endogennej, czyli kiedy zaburzone jest neuroprzekaźnictwo w mózgu. Podstawą leczenia powinno być wsparcie psychologiczne i psychoterapia. Każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia. Ważnym elementem jest dotarcie do przyczyn choroby. Różnorodność czynników wpływających na depresję, czy też objawy związane z innymi chorobami mogące wywoływać stany depresyjne, mogą utrudniać postawienie diagnozy, co może skutkować niewłaściwym rozpoznaniem. Nierozpoznana depresja postępuje dalej, coraz bardziej wpływając na nasze ciało i zmiany fizjologiczne. Cierpienie pacjenta i jego problemy w otaczającym go środowisku mogą być lekceważone, co z kolei jeszcze bardziej pogarsza stan psychiczny chorego. Leczenie polega na dążeniu do poprawy nastroju pacjenta, zmiany w postrzeganiu obrazu samego siebie, a co za tym idzie otaczającej go rzeczywistości.
Objawy mogące świadczyć o chorobie:
- obniżony nastrój
- rezygnacja z zainteresowań, które wcześniej dawały satysfakcję
- ograniczenie aktywności codziennego życia
- obniżenie sprawności funkcji poznawczych takich jak koncentracja, pamięć i uwaga
- męczliwość
- drażliwość, impulsywność, tzw. „huśtawka emocjonalna”
- obniżona samoocena, myśli związane z poczuciem winy
- odczuwanie tzw. „wewnętrznego niepokoju”, nadmiernego strachu, nieokreślonego, lęku
- objawy somatyczne
- obniżenie popędu płciowego
- zaburzenie cyklu miesiączkowego
mgr Weronika Sierant- Wieczorek